កាតឥណទាន គឺជាមធ្យោបាយងាយស្រួលក្នុងការចំណាយប្រាក់ដែលយើងបានរកមកទាំងលំបាក ប៉ុន្តែវាក៏អាចបង្កើតជាមធ្យោបាយងាយស្រួលសម្រាប់ចោរក្នុងការលួចលុយរបស់អ្នកដែរ។
លេខកាតឥណទានរបស់អ្នក អាចត្រូវបានគេលួចដោយអ្នកមិនដឹងខ្លួន រហូតទាល់តែអ្នកទទួលបានការជូនដំណឹងអំពីរបាយការណ៍ចំណាយណាមួយដែលអ្នកមិនបានធ្វើ នោះអ្នកប្រហែលជាមិនដឹងថាព័ត៌មានកាតឥណទានរបស់អ្នកត្រូវបានគេលួចនោះទេ។
ទិន្នន័យប័ណ្ណឥណទានរបស់អ្នក អាចត្រូវបានគេលួចតាមវិធីផ្សេងៗគ្នា ដូចខាងក្រោម៖
- ការលួចកាតរូបវន្ត
ការលួចកាតឥណទានរូបវន្ត អាចកើតឡើងតាមវិធីជាច្រើន ដូចជាការជ្រុះបាត់កាបូបដែលមានកាតឥណទាន ជាពិសេសនៅពេលធ្វើដំណើរ។ កាតថ្មីរបស់អ្នកក៏អាចត្រូវបានគេលួចពីប្រអប់សំបុត្ររបស់អ្នកផងដែរ មុនពេលអ្នកមានឱកាសទៅយកវាពីប្រអប់សំបុត្រ។ ប្រសិនបើអ្នកបាត់ប័ណ្ណឥណទានរបស់អ្នក ឬត្រូវបានគេលួច សូមទាក់ទងអ្នកចេញប័ណ្ណភ្លាមៗ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរលេខកាត និងបង្កកកាតឥណទាននោះ។
- ធ្វើកូដកម្មកាត
ចោរលួចកាតឥណទានមួយចំនួនលួចព័ត៌មានកាតឥណទានដោយដំឡើងឧបករណ៍អានកាត (Credit card skimmer)។ ឧបករណ៍អានកាត ត្រូវបានរកឃើញញឹកញាប់បំផុតនៅកន្លែងសាធារណៈ ដូចជាស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈចាក់សាំងដោយខ្លួនឯង និងទីតាំងបញ្ចរបង់ប្រាក់ដែលមិនសូវមានការត្រួតពិនិត្យផ្សេងទៀត។ ប្រសិនបើកាតរបស់អ្នកត្រូវបានគេលួចអានដោយប្រើឧបករណ៍អានកាត នោះអ្នកនឹងមិនអាចដឹងថាព័ត៌មានកាតឥណទានរបស់អ្នកត្រូវបានលួចទេ រហូតទាល់តែអ្នកទទួលបានការជូនដំណឹងអំពីការចំណាយណាមួយដែលអ្នកមិនបានដឹង។
- ការបែកធ្លាយទិន្នន័យ
ធនាគារធំៗ និងអាជីវកម្មមួយចំនួន ជួនកាលទទួលរងនូវការជ្រៀតចូលលួចទិន្នន័យ។ ការជ្រៀតចូលលួចទិន្នន័យនេះ ជាធម្មតាធ្វើឡើងដោយឧក្រិដ្ឋជនតាមអ៊ីនធឺណិតដែលមានជំនាញ បទពិសោធន៍ និងការរៀបចំគម្រោងបានល្អ។ ស្ថាប័នផ្តល់សេវាកម្មជាច្រើនដែលមានព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក ប៉ុន្តែធនាគារប្រហែលជាមានព័ត៌មានច្រើនបំផុតអំពីអ្នក ដែលជាទីចាប់អារម្មណ៍បំផុតរបស់ឧក្រិដ្ឋជនដែលមានបំណងចង់លួចព័ត៌មានអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នក។ ធនាគារមិនត្រឹមតែរក្សាទុកលេខគណនី និងឈ្មោះប៉ុណ្ណោះទេ ពួកគេក៏រក្សាទុកថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត លេខសន្តិសុខសង្គម លេខអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ អាសយដ្ឋាន និងលេខប័ណ្ណឥណទានផងដែរ។ ទោះយ៉ាងណា ធនាគារធំៗតែងតែបានបំពាក់នូវឧបករណ៍សុវត្ថិភាព និងមានក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកសន្តិសុខឌីជីថល ដើម្បីការពារទិន្នន័យទាំងនោះពីក្រុមឧក្រិដ្ឋជនអ៊ីនធឺណិត។
- ការវាយប្រហារដោយបន្លំតាមអ៊ីមែល និងការហៅទូរសព្ទ
ឧក្រិដ្ឋជនដែលវាយប្រហារដោយបន្លំអាចផ្ញើអ៊ីមែលក្លែងក្លាយ ដែលមើលទៅដូចអ៊ីមែលផ្លូវការពីធនាគារ ឬស្ថាប័នផ្តល់សេវាកម្មផ្សេងៗដែលអ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីស្នើឱ្យអ្នកចុចតំណភ្ជាប់ ឬហៅទូរសព្ទទៅលេខដែលគេបានប្រាប់ និងផ្តល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជាព័ត៌មានសម្ងាត់គណនី លេខសន្តិសុខសង្គមរបស់អ្នក លេខកូដសម្ងាត់ ឬពួកគេអាចហៅទូរសព្ទមកអ្នកដោយបោកប្រាស់អំពីគ្រាអាសន្នអ្វីមួយដែលបញ្ឆោតទាមទារឲ្យអ្នកបញ្ជាក់ភស្តុតាងនៃអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នក ដូចជាឈ្មោះ ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត លេខកាតឥណទាន និងព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនផ្សេងទៀត។ កុំផ្តល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន ឬព័ត៌មានសម្ងាត់របស់គណនីក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការហៅទូរសព្ទ ឬអ៊ីមែលដែលមិនបានស្នើសុំត្រឹមត្រូវ។ កុំចុចបើកតំណភ្ជាប់ដែលមានក្នុងសារ SMS ឬអ៊ីមែលដែលអ្នកទទួលបាន។
- បណ្ដាញ Wi-Fi សាធារណៈ
សូមប្រុងប្រយ័ត្នបន្ថែមនៅពេលប្រើប្រាស់បណ្ដាញ Wi-Fi សាធារណៈ។ ប្រសិនបើអ្នកចាំបាច់ត្រូវតែប្រើបណ្ដាញ Wi-Fi សាធារណៈដោយខានមិនបាន សូមប្រាកដថាគេហទំព័រដែលអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់មានសុវត្ថិភាព។ ទាំងកម្មវិធីរុករក FireFox, Google Chrome និង Microsoft Edge នឹងបង្ហាញរូបមេសោខាងឆ្វេងដៃនៅក្នុងរបារអាសយដ្ឋានខាងលើ ប្រសិនបើគេហទំព័រនោះមានប្រើកូដនីយកម្ម (Encryption)។ សម្រាប់សុវត្ថិភាពបន្ថែម និងការការពារមួយចំនួនទៀតសម្រាប់ប្រឆាំងនឹងគេហទំព័រដែលមិនមានប្រើកូដនីយកម្មនោះ អ្នកអាចប្រើសេវាកម្ម VPN (បណ្ដាញឯកជននិម្មិត) ដែលធ្វើកូដនីយកម្មលើចរាចរណ៍អ៊ីនធឺណិតរបស់អ្នក។ បើអាចធ្វើបាន សូមកុំប្រើបណ្ដាញអ៊ីនធឺណិត Wi-Fi សាធារណៈដែលមិនមានសុវត្ថិភាពដើម្បីបញ្ជាទិញទំនិញអនឡាញ ពិនិត្យគណនី ឬធ្វើការទូទាត់ផ្សេងៗតាមអនឡាញឱ្យសោះ។
ខាងក្រោមនេះជារូបមេសោដែលបង្ហាញថា គេហទំព័រមានកូដនីយកម្មសុវត្ថិភាព
ចំណាំ៖ អ្វីដែលត្រូវធ្វើនៅពេលព័ត៌មានកាតឥណទានត្រូវបានគេលួច
នៅពេលអ្នករកឃើញថាមានការទូទាត់ប្រាក់ដោយអ្នកមិនបានដឹងខ្លួន សូមទូរសព្ទទៅកាន់អ្នកចេញប័ណ្ណឥណទានរបស់អ្នកជាបន្ទាន់ ដើម្បីរាយការណ៍អំពីករណីនេះ។
ប្រសិនបើព័ត៌មានកាតឥណទានរបស់អ្នកត្រូវបានលួច នោះអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកក៏ប្រហែលជាត្រូវបានគេលួចផងដែរ ដូច្នេះសូមបង្កកកាតឥណទានរបស់អ្នកឱ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន រហូតដល់អ្នកប្រាកដថាអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកមានសុវត្ថិភាពទាំងស្រុងឡើងវិញ៕
