
ច្បាប់មាសទាំង ១០ ដើម្បីប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតដោយសុវត្ថិភាព
ការកើនឡើងនៃការវាយប្រហារពីមេរោគចាប់ជំរិត (Ransomware) កំពុងកើតមានឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដែលយើងគួរតែមានការព្រួយបារម្ភ និងយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះ។
ជំរំឌីជីថល បង្កើតឡើងដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹងជាភាសាខ្មែរទាក់ទងនឹងអនាម័យឌីជីថល និងសុវត្ថិភាពលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
ជំរំឌីជីថលនឹងជាជំនួយសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមានការយល់ដឹងក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតដោយសុវត្ថិភាព ប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវ និងការពារខ្លួនពីការវាយប្រហារផ្សេងៗនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញ។
ហានិភ័យឌីជីថលត្រូវតែទាក់ទងនឹងការពិតដែលថាមនុស្សអាចត្រូវបានបញ្ឆោតតាមអ៊ីនធឺណិត។ ការបោកបញ្ឆោតឌីជីថលជាទូទៅមានទម្រង់នៃការវាយប្រហារផ្នែកវិស្វកម្មសង្គមការឆបោកនិងមេរោគ។ ខណៈពេលដែលហានិភ័យទាំងនេះមិនអាចត្រូវបានលុបចោលទាំងស្រុងមនុស្សនិងអង្គការអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យយ៉ាងខ្លាំងដោយការអនុវត្តអនាម័យឌីជីថលនិងការអនុវត្តដោយមានសុភវិនិច្ឆ័យ។
អានបន្តបុគ្គលនិងអង្គការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ងាត់ដើម្បីការពារគណនីឧបករណ៍បណ្តាញនិងទិន្នន័យសំខាន់ៗ។ តួអង្គព្យាបាទតែងតែរិះរកវិធីថ្មីៗដើម្បីទាយឬលួចលេខសំងាត់។ ការបង្កើតពាក្យសម្ងាត់ដ៏រឹងមាំគ្រប់គ្រងវាដោយសុវត្ថិភាពនិងបង្កើនវាជាមួយនឹងការផ្ទៀងផ្ទាត់ពីរកត្តា (2FA) គឺជាជំហានសំខាន់ឆ្ពោះទៅរកសុវត្ថិភាពឌីជីថល។
អានបន្តឧបករណ៍ឌីជីថលដូចជាកុំព្យូទ័រផ្ទាល់ខ្លួនកុំព្យូទ័រយួរដៃថេប្លេតនិងស្មាតហ្វូនជួយបុគ្គលនិងអង្គការទំនាក់ទំនងគ្នាប្រើអ៊ីនធឺណិតនិងបង្កើតរក្សាទុកនិងចែករំលែកទិន្នន័យ។ ការបាត់បង់ឧបករណ៍បែបនេះឬធ្វើឱ្យពួកគេត្រូវបានគេលួចឬលួចអាចមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ផ្នែកផ្ទាល់ខ្លួនវិជ្ជាជីវៈហិរញ្ញវត្ថុនិងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ។ ការដឹងពីរបៀបការពារនិងធានាសុវត្ថិភាពឧបករណ៍ឌីជីថលរបស់អ្នកគឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃសុវត្ថិភាពឌីជីថល។
អានបន្តពីការឆ្លើយឆ្លងផ្ទាល់ខ្លួននិងរូបថតទៅឯកសារសម្ងាត់របស់ក្រុមហ៊ុនយើងបង្កើតនិងចូលប្រើទិន្នន័យដ៏មានតំលៃនិងរសើបជាច្រើន។ ការបាត់បង់ទិន្នន័យបែបនេះអាចធ្វើឱ្យខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់អ្នកនិងមានការចំណាយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុច្បាប់និងរដ្ឋបាលធ្ងន់ធ្ងរ។ ការរក្សាទិន្នន័យដ៏មានតំលៃនិងរសើបពីការចូលដោយអចេតនាឬដោយចៃដន្យការចូលដោយគ្មានការយល់ព្រមការលួចនិងអំពើពុករលួយគឺជាធាតុសំខាន់មួយទៀតនៃសន្តិសុខឌីជីថល។
អានបន្តពេលវេលាផ្ទាល់ខ្លួននិងវិជ្ជាជីវៈរបស់យើងភាគច្រើននៅលើអ៊ីនធឺណិតទាក់ទងជាមួយទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃតាមរយៈអ៊ីមែលអ្នកនាំសារនិងការហៅជាសំឡេងឬវីដេអូ។ តួអង្គព្យាបាទរកមើលវិធីដើម្បីចូលប្រើការសន្ទនាទាំងនេះដើម្បីលួចព័ត៌មានរសើបដែលអាចប្រើដើម្បីបន្លំបន្លំគំរាមកំហែងបំភិតបំភ័យឬក្លែងបន្លំនរណាម្នាក់។ ការធានាការសន្ទនារបស់អ្នកចាប់ផ្តើមដោយប្រើបណ្តាញទំនាក់ទំនងដែលមានសុវត្ថិភាពនិងមានការអ៊ិនគ្រីប។
អានបន្តអត្តសញ្ញាណឌីជីថលគឺជាព័ត៌មានទាំងអស់អំពីបុគ្គលឬអង្គការដែលមាននៅលើអ៊ីនធឺណិត។ រាល់ពេលដែលអ្នកភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិតឬប្រើឧបករណ៍ឌីជីថលដែលភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិតអ្នកនឹងទុកទិន្នន័យជាច្រើន ព័ត៌មាននេះអាចត្រូវបានប្រើដើម្បីកំណត់គោលដៅអ្នកជាមួយការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មបញ្ចុះបញ្ចូលចារកម្មលើអ្នកឬធ្វើការវាយប្រហារផ្នែកវិស្វកម្មសង្គម។
អានបន្តការកើនឡើងនៃការវាយប្រហារពីមេរោគចាប់ជំរិត (Ransomware) កំពុងកើតមានឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដែលយើងគួរតែមានការព្រួយបារម្ភ និងយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះ។
មានទម្លាប់សាមញ្ញមួយចំនួនដែលអ្នកគួរដឹង ហើយប្រសិនបើអនុវត្តជាប់លាប់ អាចនឹងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៅលើប្រព័ន្ធឌីជីថល។ ទម្លាប់ល្អទាំង ៥ ដែលអ្នកគួរអនុវត្តមានដូចខាងក្រោម៖ ១- ត្រូវមានទម្លាប់ប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច នៅពេលដែលទទួលបានអ៊ីមែលមានឯកសារភ្ជាប់ ឬតំណភ្ជាប់។ ទោះបីជាអ្នកផ្ញើជាមនុស្សដែលអ្នកស្គាល់ក៏ដោយ ត្រូវពិនិត្យមើលម្ដងហើយម្ដងទៀត មុនពេលចុចលើឯកសារ ឬតំណភ្ជាប់ដែលផ្ញើមក។ ការក្លែងបន្លំធ្វើជាមិត្តភ័ក្ដិ គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានអានុភាពដែលពួកអ្នកធ្វើកូដព្យាបាទ (Hacker)
កាតឥណទាន គឺជាមធ្យោបាយងាយស្រួលក្នុងការចំណាយប្រាក់ដែលយើងបានរកមកទាំងលំបាក ប៉ុន្តែវាក៏អាចបង្កើតជាមធ្យោបាយងាយស្រួលសម្រាប់ចោរក្នុងការលួចលុយរបស់អ្នកដែរ។